Ignacy Daszyński słynął jako charyzmatyczny mówca. Lektura jego Pamiętników przekonuje, że niemal równie dobrze, jak żywym słowem, przywódca polskich socjalistów operował piórem. Swoje wspomnienia pisał tak, jak przemawiał: w sposób klarowny i uporządkowany, a jednocześnie z pasją, nie stroniąc od złośliwej aluzji czy ironicznego komentarza pod adresem ideowych oponentów.

Pamiętniki to polityczna autobiografia autora i zarazem kronika ruchu, który współtworzył. Początkowe fragmenty tekstu, poświęcone latom młodzieńczym, pozwalają najlepiej poznać Daszyńskiego od strony prywatnej; w dalszej narracji doświadczenia jednostki przesuwają się na drugi plan, stają się punktem wyjścia do opowieści o postępach galicyjskiej socjaldemokracji, a później – o dziejach całego obozu lewicy niepodległościowej. Opowieść tę kończy relacja z pamiętnych listopadowych dni 1918 roku.

Przywódca polskiego ruchu socjalistycznego, parlamentarzysta, jedna z najważniejszych postaci życia politycznego w pierwszych dekadach XX wieku. Współzałożyciel i lider galicyjskiej demokracji. Od 1897 roku poseł do wiedeńskiej Rady Państwa. Nazywany "Złotoustym Ignacem", uchodził za najwybitniejszego mówcę politycznego całej monarchii Habsburgów. W listopadzie 1918 stanął na czele Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej, powołanego przez stronnictwa lewicy niepodległościowej w Lublinie. Członek kierownictwa PPS w okresie międzywojennym; w 1920 z ramienia socjalistów wszedł w randze wicepremiera do Rządu Obrony Narodowej. Jako marszałek sejmu (1928 - 30) bronił godności izby i stanowczo krytykował autorytarny kurs rządów pomajowych.

„Pamiętniki to znakomite dokumenty dla historyka, ale trzeba ich bardzo krytycznie używać. Na szczęście nie zamierzam stwarzać dokumentu historycznego, a chcę raczej zadośćuczynić potrzebie serca, aby z tysiącami robotników polskich podzielić się wspomnieniami bojów nie tak dawnych, a jednak już dawnych, bojów toczonych z fanatyzmem pionierów, rąbiących drogę w skalistej opoce. [...] Na próżno czytelnik szukać będzie w tej książce wspomnień z mego prywatnego życia. Nie ukrywam ich, bo nie mam czego ukrywać, bo moje życie prywatne znikało po prostu wobec życia politycznego. Byłem cząstką – choć drobną – tej »siły fatalnej«, co ze zjadaczy chleba robiła nie aniołów wprawdzie, ale ożywionych, działających członków swej klasy i swego narodu. To cała treść mej pracy” (fragment Przedmowy).

Wstęp i opracowanie: Kamil Piskała

Wydawca: Muzeum Historii Polski w Warszawie

ISBN: 978-83-65248-20-6

Rok wydania: 2020

Liczba stron: cz.1 - 427; cz.2 - 451

Okładka: miękka z obwolutą

Wymiary: 150 x 210 mm.