Książka Przed tobą ogień i woda. Zagłada. Decyzje. Pomoc to próba zebrania i uporządkowania dostępnej wiedzy o realiach życia pod okupacją niemiecką i różnych postawach Polaków wobec zagrożonych zagładą żydowskich współobywateli. W kolejnych rozdziałach obrazy, świadectwa i krótkie komentarze naświetlają kontekst relacji polsko-żydowskich w niepodległej II Rzeczypospolitej oraz w czasie II wojny światowej. Pokazując postawy, jakie zajmowali Polacy wobec Żydów, autorzy szczególną uwagę skierowali na zachowanie wyjątkowe: udzielanie pomocy skazanym na zagładę. Przypomnieli historie – często trudne – relacji ratujących i ratowanych, także po wojnie. Przywoływane fakty dotyczą nie tylko terenu przedwojennej Polski, lecz także świata, ponieważ zarówno indywidualna, jak i zorganizowana pomoc przekraczała – dosłownie i w przenośni – wyznaczone przez okupanta granice.

Powracającym w książce motywem jest opowieść o Placu Grzybowskim w Warszawie oraz o księdzu Marcelim Godlewskim, który – jako proboszcz ulokowanego w getcie kościoła – w czasie niemieckiej okupacji pomagał Żydom, z którymi wcześniej przez kilkadziesiąt lat walczył. Ta historia jak w soczewce skupia większość wątków dotyczących poruszanego w książce zagadnienia: wielokulturowe przedwojenne polskie społeczeństwo i antysemityzm dużej jego części; okupację i wtłoczenie obywateli polskich różnych narodowości w brutalne ramy nazistowskiego prawa; planową zagładę całego narodu; ratunek i wdzięczność.

autor: praca zbiorowa

Wydawca: Muzeum Historii Polski

rok wydania: 2025 

ISBN: 978-83-68366-04-4

liczba stron: 212

Okładka: miękka broszurowa