Hołd pruski (1525). Historia, pamięć i narracje o scenariuszach alternatywnych

Autor: Igor Kąkolewski

Wydawca: Muzeum Historii Polski w Warszawie

ISBN 978-83-68366-06-8

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 268 i 28-stronicowa wkładka z ilustracjami barwnymi

Oprawa: broszurowa

Format: 135 × 210 mm

Hołd Albrechta Hohenzollerna przed królem Zygmuntem I, upamiętniony m.in. na słynnym obrazie Jana Matejki, jest często opisywany jako moment dziejowego przełomu. Tu proponujemy popularnonaukowe ujęcie jego przyczyn i następstw. Autor zarysowuje wypadki ostatniej wojny Korony Polskiej z zakonem krzyżackim (1519–1521) oraz negocjacje i zabiegi dyplomatyczne poprzedzające zawarcie pokoju w 1525 roku. Kreśli sylwetki najważniejszych uczestników tej politycznej rozgrywki. Ukazuje ich działania na tle epoki. Dowiadujemy się nie tylko, jakie podejmowali decyzje, ale także jak wiele różnych scenariuszy rozważali.

Przekształcenie państwa zakonnego w świeckie księstwo odbiło się w ówczesnej Europie szerokim echem. W książce można znaleźć liczne relacje z tego okresu. Jest także mowa o późniejszych „hołdach pruskich”, składanych przez następców Albrechta polskim królom.

Autor zastanawia się nad miejscem, jakie hołd z 1525 roku zajmował w pamięci kolejnych epok, od nowożytności po XXI wiek. Streszcza debaty historyków, ale przede wszystkim przytacza różne formy upamiętnienia. Czytelnicy znajdą tu wyimki z kronik, utworów poetyckich i powieści oraz omówienie różnorodnych źródeł ikonograficznych – jak mapy i numizmaty, dzieła malarskie, graficzne czy filmowe.

Igor Kąkolewski jest profesorem na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim. Pełni funkcję dyrektora Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie. Do jego zainteresowań naukowych należą m.in. dzieje Polski i Europy w epoce nowożytnej, historia stosunków polsko-niemieckich od schyłku średniowiecza do XX wieku, tematyka kultur pamięci i muzealnictwo.